Các Giống Chó Thường Được Nuôi Ở Việt Nam

I. Giống chó nội (có nguồn gốc Việt Nam):

Hiện nay ở Việt Nam có 4 giống chó đang được nuôi và cho lai với nhau tạo ra nhiều con lai khác nhau có tầm vóc và màu lông khác nhau. Giống chó vàng tuyền là một nòi chó săn rất tinh khôn, tích cực bám mồi, dũng cảm và trung thành với chủ và cũng là loài chó giữ nhà rất tốt. Giống chó của người H’Mông cũng có khả năng săn thú giữ nhà tốt, tầm vóc to tạo khả năng lai tạo với giống chó chăn cừu Châu Âu.

1.1 Giống chó vàng.

Có tầm vóc trung bình, cao 50-55 cm, nặng 12-15 kg, nuôi phổ biến ở nước ta đẻ giữ nhà, săn thú và làm thực phẩm. Chó đực phối giống được ở lứa tuổi 15-18 tháng tuổi, chó cái sinh sản được ở tuôi 12-14 tháng, mỗi lứa để trung bình 5 con.

1.2 Giống chó H’Mông.
Sống ở miền núi cao, có tầm vóc lớn hơn chó Vàng. Cao 55-60 cm, nặng 18-20kg, được dùng để giữ nhà và săn thú. Chó cái đẻ trung bình mỗi lứa 6 con.

1.3 Giống chó Lào.

Sống ở trung du và miền núi, lông xồm màu hung có 2 vệt trắng trên mí mắt, có tầm vóc lớn hơn, cao 60-65 cm, nặng 18-25 kg. Chó cái đẻ trung bình mỗi lứa 6 con.

1.4 Giống chó Phú Quốc.

Có màu nâu xám, bụng thon, trên lưng lông mọc có hình xoắn hay lật theo kiểu “ rẻngooii”, lông vàng xám có các đường kẻ nhạt chạy theo dọc thân, tầm vóc tương tự giống chó Lào. Chó cái đẻ trung bình mỗi lứa 5 con.

II. Giống chó nhập nội đã được nuôi thích nghi ở Việt Nam.

Chó nhập từ nước ngoài vào nước ta thường có chất lượng con giống rất tốt, được coi là thuần chủng hơn chó nuôi sinh sản trong nước cùng chủng loại. Tuy nhiên, chó nhập nội thường gặp một số khó khăn như trong quá trình mua, nuôi dưỡng, vận chuyển từ nước ngoài về Việt Nam làm chó bị mệt. Chó bị thay đổi lớn về chế độ ăn,chăm sóc, thời tiết, môi trường nên có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Để khắc phục những yếu tố này những người nuôi chó nhập nội cần tuân thủ những nguyên tắc sau khi mới mua chó về :
Chế độ ăn uống và dinh dưỡng phải tuân theo sự chỉ dẫn của người môi giới mua bán chó vì họ đã hiểu rõ nguồn góc và tập tính của từng giống chó. Chú ý không cho chó ăn quá no, nhưng nên cho chó ăn nhiều bữa.
Cần đảm bảo vệ sinh sạch sẽ ở mọi khâu nuôi dưỡng và chăm sóc, không để chó ăn đất cát, uống nước bẩn.
Cần nhốt chó 7-10 ngày trong chuồng hoặc cũi chó sạch sẽ, tuyệt đối không cho chó ra ngoài sân vườn.
Chỗ ở mới của chó phải đảm bảo mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông, không bị gió lùa, nắng chói,mưa hắt.
Cần thực hiện việc tẩy giun sán và tiêm phòng bệnh bằng vacxin cho chó theo định kỳ.
Theo dõi chặt chẽ tình hình sức khỏe của chó( nhiệt độ. phân, nước mũi, mắt và ăn uống…) và thông báo kịp thời chó bác sỹ thú y.
Luôn gần gũi với chó, không nên để chó một mình, tránh stress ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của chó trong quá trình nuôi sau này.
Hiện nay, ở nước ta đã nhập vào rất nhiều giống chó nuôi làm cảnh, giữ gìn , làm vệ sỹ… nhưng ở đây chúng tôi chỉ giới thiệu một số giống chó tiêu biểu như sau:

2.1) Giống chó becgie Đức ( Berger) .

Chó chăn cừu Becgie Đức đẹp và thông minh, đánh hơi giỏi, luôn vui tươi, tự tin, dũng cảm và trung thành. Chúng năng động và cần được bận rộn. Nếu bị bỏ một mình hoặc buồn chán nó có thể than vãn rên rỉ liên tục. Giống chó này nếu được nuôi dưỡng tốt,dạy tốt sẽ là con thú cưng tuyệt vời, chiếm được cảm tình lớn nhất của những người yêu thích chó ở nước ta và trên toàn thế giới, Ở Việt Nam hiện nay, khắp mọi nơi, mọi vùng đều thấy chó con lai Becgie Đức. Giống chó này vẫn được quan tâm nhất trong việc chơi, sử dụng và đặc biệt quan trọng nhất đối với những người kinh doanh hoặc là kinh tế từu chó ( chăn nuôi, mua bán cho).

Chó có tầm vóc tương đối lớn so với các giống chó nội, dài 110-112cm, cao 56-5cm đối với chó đực và 62-66cm đối với chó cái, khối lượng 28-37 kg. Bộ lông ngắn, mềm, màu đen sẫm ở than và mõm; đầu, ngực và 4 chân có màu vàng sẫm. Đầu hình nêm, mũi phân thùy, tai dỏng hướng về phía trước, mắt đen, răng to, khớp răng cắn khít. Cổ chắc, ngực nở hình ovan, u vai, lưng chắc rộng có độ dốc về phía sau, bụng thon, đuôi dài hình lưỡi kiếm. Chân trước thẳng đứng, chân sau đứng hơi choãi về phía sau, khoeo chân sau giống khoeo mèo.
Nuôi trong điều kiện nước ta chó đực có thể phối giống khi 24 tháng tuổi, chó cái có thể sinh sản khi 28-20 tháng tuôi, chó cái đẻ mỗi năm 2 lứa, mỗi lứa 4-8 con.

2.2) Giống chó Dalmantian.

Giống chó này thường được gọi là bánh Pudding nhân nho khô vì bộ lông đốm của chúng. Loài chó này rất thông minh, năng động, thân hình rắn chắc, cường tráng, có sức chịu đựng rất bền bỉ, tôn trọng mệnh lệnh của chủ, thần kinh cân bằng, được sử dụng vào mục đích thể thao và đa số chúng được nuôi làm thú cưng tốt mã và tốt bụng trong gia đình.

Chó có tầm vóc trung bình cao: cao 56-61 cm, dài 112-113cm, nặng 32kg. Bộ lông màu trắng mịn với những đốm đen trang điểm; lúc còn chó con bộ lông trắng tuyền, khi lớn lên mới có các đốm đen; cổ dài; lưng thẳng có độ nghiêng về phía sau; chân cao thẳng, chân sau có khoeo giống khoeo mèo; đuôi dài.

Chó đực có thể phối giống lúc 25-28 tháng tuổi, chó cái sinh sản khi được 20-22 tháng tuổi, mỗi lứa đẻ 5-10 con.

2.3) Giống chó Borzoi.

Đây là giống chó săn lâu đời của nước nga, rất trang nghiêm, thích chạy phi, dịu dàng và trầm tĩnh nhưng lại đầy năng lực. Loài chó này được nhập về Việt Nam để nuôi làm cảnh và giữ nhà, thường được gọi là chó “ngao xù” vì có bộ lông xù dài. Chó có tầm vóc trung bình, cao 63-74 cm, dài 110-112 cm, nặng 33kg. Giống chó này dùng làm chó triễn lãm thì tuyệt nhưng ít thành công ở các cuộc thi đua hay ứng xử phục tùng dù có thể huấn luyện chúng làm chó kiểng khá dễ dàng. Bộ lông xù dài của chúng có nhiều màu khác nhau,có thể là màu trắng xem lẫn các mảng nâu sẫm và vàng, có khi toàn thân màu trắng nhưng mặt có màu vàng nâu. Đầu dài thô, mõm nhọn dài, tai cụp, cổ dài, ngực nở sâu, lưng thẳng có độ nghiêng về cuối thân ,chân trước cao thẳng đứng, chân sau choãi về phía sau, khoeo có hình khoeo mèo.

Giống chó này chắc khỏe, dễ điều khiển, thân thiện với gia đình, trẻ em nhưng ghét người lạ.

Chó đực có thể phối giống lúc 24-26 tháng tuổi, chó cái có thể sinh sản ở lứa tuổi 18-20 tháng,chó cái đẻ mỗi lứa từ 4-7 con.

 

2.4) Giống chó Cavalier-King Charles Spariel (Spaniel).

Giống chó này được nuôi để ắm bế, nổi tiếng từ năm 400 năm nay. Đặc biệt nó có khả năng săn thú nhỏ. Chúng rất thân thiện nếu được đối xử nhẹ nhàng, thích chơi đùa và thích đi bộ thật lâu dù không cần vận động nhiều. Chó có tầm vóc nhỏ, cao 36cm, năng 5-8kh, tính tình dịu dàng, lúc nào cũng vẫy đuôi và ít ồn ào. Bộ lông mượt mà của chúng không bao giờ cần xén tỉa mà chỉ cần được chải hàng ngày để giữu cho sạch sẽ. Giống chó này có bộ lông màu đen và nâu vang, đỏ tuyền, tam thể hay đỏ pha trắng, có con lông xù màu nâu sẫm xen các mảng nâu nhạt ở đầu và thân; trán quanh mõm, ngực và 4 chân màu trắng. Đầu dài thô mỗm rộng,tai dài rộng và cụp, mắt to tròn, mũi phân thùy màu đen hoặc nâu,cổ thẳng, ngực nở sâu , bụng thon, đuôi cộc, bàn chân chụm.

Chó có thân hình rắn chắc và ra sức, thần kinh cân bằng nhưng rất hung dữ và dũng cảm khi tấn công kẻ địch.

Chó đực có thể phối giống lúc 20 tháng tuôi, chó cái có thể sinh sản lúc 16tháng tuổi. Chó cái đẻ mỗi lứa từ 3-6 con.

2.5) Giống chó Papillon.

Papillon là giống chó thông minh, tình cảm, thích đùa giỡn. Chó có bộ lông dài xù màu đỏ, đen hay tam thể trên nền trắng, lượn song màu hạt dẻ, đôi khi có màu vàng sẫm hoặc màu trắng sữa. Cái đuôi lông xù của nó vắt trên lưng nên người ta gọi là “ Spaniel đuôi sóc”. Bộ lông dài cần được chải hàng ngày để không bị rối.

Giống chó này có hình dạng rất ngộ nghĩnh: đầu to. Mõm rộng và rất ngắn hầu như liền tịt với mũi, mũi rộng chia thùy,tai to có lông dài phủ xuống hai bên, hoặc mắt to đen hoặc nâu sẫm, 4 chân thấp lùn. Ngoài ra còn có một giống chó Papillon khác có tai cụp gọi là Phalene.

Chó có tầm vóc nhỏ, thấp lùn, cao 20cm, dài 38cm, nặng 5,0- 5,5 kg.

2.6) Giống chó Pug.

Đây là giống chó nhỏ, vui nhộn, ngộ nghĩnh, rất thông minh hiền lành,lại yêu mến trẻ em. Người ta nuôi chó này làm cảnh vì chúng tốt bụng và thân thiện, dễ thích nghi với nơi ở mới, có óc khôi hài, dễ dạy và là con vật cưng lý tưởng cho mọi người ở mọi lứa tuổi.

Bộ lông ngắn của giống chó này không cần chải nhiều, màu hung và mặt đen hoặc đen láng toàn thân hoặc nâu nhạt, vàng sẫm nhưng khoang mắt, mũi, mõm có màu đen. Loài chó Pug khỏe mạng , thần kinh cân bằng, đầu to thô, mõm ngắn và thô, mũi chia thùy, tai cụp, ngực sâu, thân chắc rắn, đuôi ngắn và cuộn. Chóa cao 30-33cm, dài 50-55cm, nặng 5-8kg. Giống chó này hay bị thương ở mắt nên khi nuôi cần lưu ý.

2.7) Giống chó Chihuahua.

Giống chó này từ xa xưa đã được nuôi làm cảnh ở các cung đình và các gia đình quý tộc phong kiến Trung Quốc, ngày nay chó được nuôi làm cảnh ở hầu hết các nước trên thế giới.

Ở nước ta , giống chó này còn được gọi là “cho fok hươu” vì hình dáng nó giống con hươu thu nhỏ hoặc còn gọi là “chó bỏ túi” vì chó tầm vóc rất nhỏ, chỉ nặng 2,1-2,7 kg, cao 16-20 cm, dài 30cm, người ta có thể cho vào túi ba lo mang đi du lịch.

Bộ lông của giống chó này có màu vàng sẫm, hoặc màu nâu nhạt nhưng tai, mõm thường có màu sẫm hơn. Chó đực có thể phối giống khi 14 tháng tuổi, chó cái có thể sinh sản khi được 9-10 tháng tuổi, mỗi lứa đẻ 3-6 con.

Loài chó này khỏe mạnh, mỗm dài, tai dài dựng đứng, bụng thon nhỉ, chân mảnh chắc, đuôi ngắn, không thích người lạ, thậm chí tỏ ra hung dữ nên nuôi vừa làm cảnh vừa giữ nhà rất tốt.

2.8) Giống chó Bichon fries.

Có nguồn gốc từ Pháp, ở nước ta được nuôi làm cảnh cũng từ lâu và người ta gọi nhầm là “ chó xù Nhật”, chó có tầm vóc nhỏ, cao 30cm, dài 40cm, nặng 5,0 kg. Bộ lông của nó xù dài thẳng hoặc lượn song, trắng tuyền, đặc biệt lông ở tai và cổ, đuôi thường dài hơn nên trông rất quý phái. Đây là loài chó thông minh, hiền lành, yêu mến trẻ em, thích hợp nuôi ở thành thị. Đầu ngắn, mõm dài, tai cụp, cổ ngắn, ngực nở, chân thấp, đuôi cong.

2.9) Giống Pekingese.

Có nguồn gốc từ bắc kinh được nhập vào nước ta năm 1986, Từ thế kỷ 19 chó đã được du nhập vào Châu Âu và được nuôi làm cảnh trong các gia đình quý tộc. Giống chó này có hình dạng rất ngộ nghĩnh, đầu to, mõm rộng và rất ngắn nhuw liền tịt với mũi, tai to có lông dài phủ xuống 2 bên, mắt to đen hoặc nâu sẫm, 4 chân thấp lùn. Loài chó này có bộ lông xù dài lượn song màu hạt dẻ, có màu vàng sẫm hoặc trắng sữa.

2.10) Giống Shi Tzu.

Giống chó này có vẻ mặt dịu dàng , bộ lông dài ống ả và bản tính vui tươi. Bộ lông của chúng cần được chăm sóc nhiều, nếu không sẽ bị rối và có mùi hôi. Shi Tzu là giống chó luôn thích chơi đùa và đầy tình cảm. Bộ lông của chúng có màu rất đa dạng, nhưng nếu có một vết trắng sáng bóng trên trán và chỏm đuôi màu trắng thì sẽ được đánh giá cao. Chó Shi Tzu cần được vận động vừa phải và có thể thích đuổi theo một quả bóng. Chúng thích chơi đùa và sẽ tham gia chơi hết mình vào bất cứ trò chơi nào. Chúng có mũi ngắn, mắt to nên dễ bị thương do va chạm trầy sước, nên khi nuôi giống này cần phải kiểm tra mắt hàng ngày.

2.11) Giống Miniature Schnauzer.

Giống chó này bé xíu và thích sống ngoài trời. Tuy nhiên, nó cũng bằng lòng với cuộc sống trong nhà ở thành thị. Đây là một giống chó khỏe mạnh, lông thô, cứng, lông mặt dài và lông mày rậm. Là giống chó thông minh và lanh lẹ, là bạn trung thành và là thú cưng cho gia đình. Dù nhỏ con, chúng đủ dẻo dai để chơi những trò tốn sức và đủ vững chãi để làm bạn tốt với người già. Giống chó này phải được cắt tỉa lông thường xuyên, lông mặt, lông mày phải được giữ sạch sẽ để khỏi hôi hám. Lông và cẳng phải được chải mỗi ngày. Lông của chúng đen tuyền hoặc muối tiêu, một pha trộn giữa các màu xám, đen và trắng.

2.12) Giống chó Alaskan Malamute

Miền Bắc Cực băng giá quanh năm tuyết phủ là một vùng lãnh thổ vô cùng rộng lớn. Dân Esquimo là người đầu tiên đặt chân lên vùng đất này; trong đó có bộ tộc Mahlemut, vốn nổi tiếng với giống bò xạ hương và giống chó sói được đặt tên theo bộ tộc là Malamute và tồn tại đến ngày nay.

Đã từ rất lâu, dân du mục ở đây đã khám phá ra khả năng di chuyển và sức kéo mãnh liệt của chúng trên những quãng đường dài đầy băng tuyết trơn trượt … Họ đã cho lai tạo với những giống khác như Newfoundland hoặc St Bernard để có được gống chó ngày càng to hơn, khoẻ hơn, bền bỉ hơn mà vẫn chịu được thời tiết khắc nghiệt của Bắc Cực. Dân Eskimo rất tự hào về giống chó của họ vì không một giống chó nào có thể thay thế được nhiệm vụ hoàn thành tốt quãng đường hằng ngàn dặm phải vượt qua. Bất kỳ du khách nào khi đến đây đều được nghe kể về giống chó Alaskan Malamute tuyệt vời này.

Chúng có hai lớp lông dày ngăn không cho cái lạnh buốt xương ngấm vào cơ thể. Lớp lông dài bên ngoài đặc biệt không thấm nước; lớp lông trong ngắn hơn nhưng rất dày, có cấu trúc như lông cừu. Do vậy, việc chăm sóc lông cho chúng đòi hỏi phải kiên trì và chỉnh chu. Alaskan Malamute đẹp nhất là nhờ bộ lông dày mượt, đặc biệt cái đuôi hình bông lau xõa đều cong ngược trên lưng.

Những bài tập đối với chó trưởng thành là rất khắc khe để bảo đảm cho sức khoẻ và tinh thần của chúng luôn được hưng phấn. Nếu có điều kiện , thỉnh thoảng chúng ta nên đưa chúng đến những vùng ven rộng mát hoặc biển cát mênh mông để chúng thoả thích chạy nhảy .

Tính cách: Thông minh, hiền hoà, bao dung. Dù cái hay đực, Alaskan Malamute luôn biết vâng lời và chịu khó tập luyện. Đặc biệt rất thích trẻ con. Alaskan Malamute không có thói quen nhặt bóng hay tha đồ vật như một số giống chó săn khác do từ cổ xưa, mục đích của dân Esquimo không sử dụng chúng trong săn bắt mồi mà chỉ để kéo xe nên bản tính săn mồi trong chúng rất ít.

Sự thân thiện, hồn nhiên của Alaskan Malamute được nhiều người yêu thích làm thú cảnh trong gia đình. Chúng có thể tự đi rất xa mà vẫn tìm được đường về. Theo nghiên cứu thì do tập tục sống thành bầy đàn, nên khi nuôi trong gia đình, Alaskan Malamute rất biết nghe lời chủ bởi chúng coi chủ như con đầu đàn, luôn phục tùng và luôn có khuynh hướng sẵn sàng bảo vệ bầy đàn của mình khi bị tấn công hay bị xâm phạm.

Khả năng: Ngày nay Alaskan Malamute chủ yếu được nuôi ở miền Bắc Cực băng giá và những vùng có tuyết phủ quanh năm. Việc di chuyển trên tuyết trong không gian rộng lớn thì không con vật nào có thể sánh bằng Alaskan Malamute.

Hằng năm tại Canada, Mỹ và một số nước khác thường tổ chức những cuộc đua mang tính chất thể thao nhằm đáp ứng đà phát triển giống chó kéo tuyết này. Tại một số thành phố hay nông trại, người nuôi cũng có mục đích tương tự nhưng những “xe tuyết” được gắn bánh hơi để thồ nông sản và những vật dụng khác thay cho ngựa.

Từ thuở dân Esquimo đặt chân đến Bắc cực cho đến nay, giống chó Alaskan Malamute thường được nhân giống để phục vụ cho mục đích duy nhất là kéo xe. Với đàn chó từ 4 con đến 12 con mà không hề có sự xích mích giữa chúng. Với một sức khoẻ vô cùng sung mãn có thể vượt mọi nẻo đường tuyết phủ. Với lòng nhiệt tình tuân phục mệnh lệnh và sự chịu